بیوفیدبک تکنیکی است که با استفاده از آن می توانید کنترل برخی از عملکردهای بدن مانند ضربان قلب را بگیرید. در طول بیوفیدبک، شما به حسگرهای الکتریکی متصل هستید که به شما کمک می کند اطلاعاتی درباره بدن خود ببینید.
این بازخورد به شما کمک می کند تا تغییرات ظریفی را در بدن خود ایجاد کنید، مانند شل کردن عضلات خاص، تا به نتایجی که می خواهید مانند کاهش درد، برسید. در اصل، بیوفیدبک به شما این توانایی را می دهد که روش های جدیدی را برای کنترل بدن خود انجام دهید، اغلب برای بهبود وضعیت سلامتی یا عملکرد فیزیکی می باشد.
در طی بیوفیدبک، افراد به حسگرهایی متصل می شوند که به نظارت بر فرآیندهای فیزیولوژیکی مانند تنفس، ضربان قلب، انقباضات عضلانی، دما و تعریق کمک می کنند. بیوفیدبک بازخوردی را در مورد نحوه عملکرد بدن ارائه می دهد و به افراد این امکان را می دهد تا تغییراتی را برای بهبود سلامت، درد مزمن فشار خون بالا، عملکرد فیزیکی، اضطراب یا استرس ایجاد کنند.
بیوفیدبک عمدتاً به احساسات فیزیولوژیکی محدود می شود. در حالی که نوروفیدبک شامل حسگرهایی برای اندازه گیری تنفس، ضربان قلب و... می باشد. نوروفیدبک یک فرآیند است که مغز شما را رصد می کند. نوروفیدبک در درجه اول بر فعالیت الکتریکی در مغز متمرکز است و میتواند فعالیت را بر اساس مناطقی که فعالیتی انحرافی از نمونههای عادی را بر اساس سن و جنسیت نشان میدهند، ترسیم کند.
بیوفیدبک روی مغز تاثیری ندارد و شامل آموزش مغز به هیچ شکلی در رابطه با خواندن الکتروانسفالوگرام کمی (qEEG) فعالیت الکتریکی و ارائه بازخورد به مغز نیست. بیوفیدبک یک درمان غیردارویی است، که در آن بیماران یاد میگیرند فرآیندهای بدن را که معمولاً غیرارادی هستند، مانند تنش عضلانی، فشار خون یا ضربان قلب، کنترل کنند.
ممکن است در طیف وسیعی از شرایط، مانند درد مزمن، بی اختیاری ادرار، فشار خون بالا، سردرد تنشی و سردرد میگرنی مفید باشد. از آنجایی که غیر تهاجمی است و شامل دارو نمی شود، خطر عوارض جانبی نامطلوب بسیار کم است. این می تواند برای کسانی که مایل به اجتناب از داروها هستند و نمی توانند از آنها استفاده کنند، مانند دوران بارداری، مناسب کند. اغلب با تمرینات تمدد اعصاب ترکیب می شود.
در درمان نوروفیدبک، مغز از طریق یک محرک بصری که روی صفحه نمایش داده میشود، تقویت میشود و از شرطیسازی عامل استفاده میکند، در حالی که برای بیوفیدبک از این کار استفاده نمیکنند. نوروفیدبک یک روش مجزا و غیر تهاجمی است که از شرطی سازی عامل برای آموزش عملکرد مؤثرتر مغز استفاده می کند.
آموزش نوروفیدبک یک درمان ناخودآگاه است، به این معنی که فرد مجبور نیست فعالانه تلاش کند تا برای تغییر عملکرد مغز خود تمرکز کند. اما آنها باید تقویت مثبت، بینایی یا شنوایی را روی صفحه نمایش رایانه در مقابل خود درک کنند.
بیوفیدبک EEG ممکن است به بیماران مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD)، اعتیاد، اضطراب، تشنج، افسردگی و انواع دیگر بیماری های مغزی کمک کند. در طول یک جلسه بیوفیدبک، درمانگر الکترودهایی را به پوست بیمار متصل می کند که این الکترودها به یک سیستم نظارتی ارسال می شوند تا ببیند.
درمانگر اندازهگیریها را روی مانیتور مشاهده میکند و از طریق آزمون و خطا، طیفی از فعالیتهای ذهنی و تکنیکهای آرامسازی را شناسایی میکند تا با این عمل به تنظیم فرآیندهای بدنی بیمار کمک کند. در نهایت بیماران یاد می گیرند که چگونه این فرآیندها را بدون نیاز به نظارت کنترل کنند.
زمان و طول جلسات انجام این فرایند، معمولا کمتر از یک ساعت طول می کشد، که برای برخی از بیماری ها، تعداد جلسات مراجعه بیماران بین 8 تا 10 جلسه می باشد. برای شرایط دیگر، مانند فشار خون بالا، ممکن است حتی تا 20 جلسه نیز طول بکشد تا نتیجه دلخواه را به دست آورید.
در کنار این جلسات، فعالیت های ذهنی و آرامش بخشی نیز وجود دارد که فرد به مدت 5 تا 10 دقیقه در روز در خانه انجام می دهد.
هنوز مشخص نیست چرا و چگونه بیوفیدبک کار می کند، اما به گفته مرکز پزشکی دانشگاه مریلند (UMM) به نظر می رسد، برای افرادی که شرایط مرتبط با استرس دارند بسیار مفید باشد. وقتی که یک فرد استرس را تجربه می کند، فرآیندهای داخلی بدن (مانند فشار خون) می تواند نامنظم شود. بیوفیدبک درمانی، تمرینات آرامش بخشی و ذهنی را آموزش می دهد که می تواند علائم را کاهش دهد. علائمی که می توانید با استفاده از روش بیوفیدبک، در بهبود و یا درمان آنها استفاده کنید می توانند شامل موارد زیر باشند:
مردم اغلب به دنبال تکنیک های بیوفیدبک و آرامش برای درمان سردرد و میگرن هستند، اما مطالعات در مورد اثربخشی آن نتایج متفاوتی را به همراه داشته است. در سال 2015، یک مطالعه ژاپنی به منبع مطمئن نشان داد که درمان بیوفیدبک، شدت علائم را در افراد مبتلا به سردرد میگرنی کاهش می دهد.
با این حال، در سال 2009، سایر محققان منبع معتبر گزارش دادند، که در حالی که به نظر می رسد آرامش برای افراد مبتلا به سردردهای میگرنی مفید است، به نظر نمی رسد ترکیب آرامش با بیوفیدبک مزایای بیشتری ایجاد کند.
بیوفیدبک یک روش درمانی بسیار پرهزینه و زمانبر است که در مقایسه با تکنیکهای آرامسازی ساده به تنهایی، در درمان میگرن و سردردهای تنشی در بزرگسالان، هیچ مزیت دیگری ارائه نمیدهد. موسسه سردرد و نورولوژی میشیگان (MHNI) پیشنهاد می کند که درمان بیوفیدبک علائم سردرد و میگرن را در 40 تا 60 درصد بیماران بهبود می بخشد، که این روش مشابه میزان موفقیت داروها می باشد.
برخی از مطالعات نشان داده اند، که بیوفیدبک EEG یا نوروفیدبک ممکن است به افراد مبتلا به ADHD کمک کند. به گفته نویسندگان یک بررسی سیستماتیک منتشر شده در BMJ در سال 2014، نشان می دهد که نوروفیدبک می تواند به ADHD کمک کند. با این حال، به دلیل طراحی ضعیف بسیاری از مطالعات، آنها خواستار تحقیقات بیشتر برای تأیید اثربخشی آن هستند.
نظارت بر واکنش های بدن می تواند به فرد کمک کند، تا در مورد سطح استرس خود و نحوه کاهش آن بیاموزد. برخی از انواع درمان های بیوفیدبک ممکن است به بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) کمک کند.
یک مطالعه منبع مطمئن نشان داد که افزودن بیوفیدبک تغییرپذیری قلب به درمان استاندارد PTSD هیچ سودی به همراه ندارد. با این حال، در سال 2016، دانشمندان گزارش دادند که استفاده از بیوفیدبک EEG به طور قابل توجهی علائم PTSD را در 17 بیمار مبتلا به PTSD کاهش داده است.
آژانس سیاست و تحقیقات مراقبت های بهداشتی در حال حاضر بر اساس یافته های مطالعات بالینی، تمرین ماهیچه های کف لگن را با درمان بیوفیدبک برای درمان بی اختیاری ادرار توصیه می کند. برای بی اختیاری مدفوع نیز، دانشمندان دانشگاه لوبک آلمان دریافتند که ترکیب تحریک الکتریکی با درمان بیوفیدبک به بیماران مبتلا به بی اختیاری مدفوع کمک می کند.
آنها در مجله بین المللی بیماری کولورکتال گزارش دادند که شواهد کافی برای اثربخشی BF (بیوفیدبک) به همراه ES (تحریک الکتریکی) در درمان بی اختیاری مدفوع وجود دارد. به نظر می رسد تحریک AM-MF (فرکانس متوسط تعدیل شده با دامنه) به همراه BF موثرترین و ایمن ترین درمان باشد.
محققان کالج و بیمارستان دندانپزشکی نارایانا در هند بررسی کردند، که آیا درمان بیوفیدبک ممکن است به کنترل اضطراب کودکان هنگام مراجعه به دندانپزشکی و ترمیم دندان کمک کند یا خیر.
در مجله اروپایی Archives of Pediatric Dentistry، آنها به این نتیجه رسیدند که بیوفیدبک را می توان در ویزیت های اولیه برای کودکانی که به دندانپزشکی مراجعه می کنند استفاده کرد.
بیماری رینود عارضهای است که باعث میشود، برخی از قسمتهای بدن در مقابل دمای سرد و سرمای شدید یا استرس احساس بیحسی و سرد شدن کنند. ناشی از مشکل خون رسانی به پوست است، که بیشتر در انگشتان دست و پا دیده می شود. مطالعات نشان می دهد که بیوفیدبک حرارتی می تواند به کاهش علائم بیماری رینود کمک کند.
انجمن رینود گزارش می دهد که 80 تا 90 درصد از بیماران مبتلا به رینود، گردش خون آنها بهبود یافته و کاهش تعداد علائم پس از درمان را تجربه کرده اند.
تیمی از دانشگاه آیووا دریافتند که درمان بیوفیدبک نتایج بهتری نسبت به استفاده از ملینها برای یبوست مزمن نشان میدهد و بیوفیدبک میتواند با موفقیت عضلاتی را که باعث یبوست مزمن میشوند، دوباره آموزش دهد.
به گفته نویسنده اصلی این مطالعه، "نتایج نشان می دهد که بهبود حرکت روده تقریبا در 80 درصد از بیماران از طریق بیوفیدبک امکان پذیر است."
محققان در سال 2014 از این موضوع حمایت کردند و به این نتیجه رسیدند که بیماران مبتلا به یبوست (چه بدون سندرم روده چه با سندروم روده تحریک پذیر IBS) به احتمال زیاد از روش درمانی بیوفیدبک نتایج خوبی دریافت می کنند.
دکتر جان کریستال، سردبیر روانپزشکی زیستی، گفت که بیوفیدبک ممکن است راه های جدیدی را برای درمان های شناختی و رفتاری باز کند. او در مورد مطالعه ای اظهار نظر می کرد که در آن افراد می توانستند فعالیت مناطق خاصی از مغز را هنگام دریافت سیگنال های بازخورد توسط تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی مغز (fMRI) کنترل کنند.
دندان قروچه شبانه به فشردن، فشار دادن و یا ساییدن دندان ها و فک ها در هنگام خواب گفته می شود، که در بیشتر موارد خود بیمار متوجه این کار نمی شود.
تیمی در بیمارستان دندانپزشکی ترنر، منچستر، در بریتانیا، تأثیر درمان بیوفیدبک را بر این وضعیت بررسی کردند. به نوزده بیمار، دستگاه ویژه بیوفیدبک داده شد تا به مدت 5 هفته هر شب از آن استفاده کنند. یازده نفر از شرکت کنندگان کاهش سردرد و ناراحتی عضلانی فک را هنگام بیدار شدن در صبح تجربه کردند.
نویسندگان مطالعه نتیجه گرفتند: "استفاده از بیوفیدبک می تواند سطح فعالیت پارافانکشنال را کاهش دهد و باعث بهبود علائم شود." شرکت کنندگان هیچ گونه عوارض جانبی در طول انجام دوره گزارش نکردند.
در سایر شرایط و بیماری های دیگر نیز می توان از درمان بیوفیدبک استفاده کرد. با انجام این کار الکترودها، سیگنال ها را از قسمت های مختلف بدن دریافت می کنند. تفسیر این موارد می تواند بینشی در مورد شرایط مختلف و چگونگی کاهش تأثیر آنها به ما بدهد. سایر شرایطی که ممکن است از بیوفیدبک استفاده شود، عبارتند از:
• کمر درد
• افسردگی
• اضطراب
• آسم
• فشار خون بالا
• دیابت
• درد مزمن
• بی اشتهایی عصبی
• ناتوانی های یادگیری
• اسپاسم عضلانی
• دریازدگی
بیوفیدبک درمانی می تواند به بهینه سازی عملکرد در افراد ورزشکار نیز کمک می کند. حتما لازم نیست کسانی که بیماری دارند از این روش بهره مند شوند.