اهمیت تغذیه برای دانش آموزان

شماره یک:تغذیه

اهمیت تغذیه دانش آموزان

تغذیه ، یکی از مسائلی است که کمک شایانی در یادگیری بهتر به دانش آموزان می کند... البته تغذیه در منزل و همین طور میان وعده هایی که در مدرسه صرف می شوند هر دو در یک سو عمل می کنند و نمی توان از تغذیه میان وعده هایی که در زنگ های تفریح استفاده می شود ،چشم پوشی کرد زیرا این تغذیه نیز بسیار اهمیت دارد . البته باید به تغذیه دختران بیشتر توجه داشت زیرا دختران با ورود به سن بلوغ و شروع دوران قاعدگی نیاز بیشتری به مواد مغذی ،پروتئینی دارند . تغذیه بست به نوع فعالیت کودکان و دانش آموزان متفاوت است . بنابراین هرچه میزان فعالیت بدنی دانش‌آموز بیشتر باشد طبعا به انرژی بیشتری نیاز دارد که این انرژی توسط کربوهیدرات‌ها که عمدتا در نان و غلات وجود دارند تامین خواهد شد البته چربی‌ها نیز منابع تامین‌کننده انرژی هستند . بهتر است برای تامین انرژی مورد نیاز کودکان سنین مدرسه گروه نان و غلاتی مثل برنج، ماکارونی... را در برنامه غذایی آنان بگنجانیم . تحقیقات نشان می دهد که دانش آموزان اروپایی در ساعات تفریح تمایل به خوردن شکلات ، ساندویچ های سرد و گرم دارند . در سالهای اولیه مدرسه ، دانش آموزان تغذیه هایی را که خانواده ها به آنها می دهند را با خود می برند اما در سال های بعد و با رشد دانش آموزان و ورود به مقاطع بالاتر تحصیلی آنها دیگر تمایلی به حمل خوراکی به مدرسه ندارند. تغذیه دانش آموزان در مدرسه چگونه باشد؟ سال‌ هایی که کودک در مدرسه ی ابتدایی می ‌گذراند، از نظر تغذیه دوره مهمی است، زیرا رشد کودک در این سنین ادامه دارد، اگرچه سرعت رشد او کمتر از سال‌ های اول زندگی است، ولی باید توجه داشت که هر مرحله از رشد، وابسته به مرحله قبل بوده و مرحله بعد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اصولا دانش‌آموزان به 3 وعده غذایی اصلی و 2 میان‌ وعده در طول روز نیاز دارند و باید از تمامی گروه‌های غذایی شامل شیر و لبنیات، گوشت و حبوبات، سبزیجات، میوه‌جات و گروه نان و غلات مصرف کنند و تعادل و تنوع غذایی در این سنین مهم است. تغذیه باعث رشد و تکامل بچه ها می شود و همچنین در سلامت آن ها نقش بسیار مهمی دارد. این مسئله در هنگام مدارس ممکن است دچار مشکلاتی شود که باید با دقت حل شوند چرا که در صورت بی توجهی می تواند باعث بروز بیماری های مختلفی در فرزند شما شمود. وعده ی صبحانه، نقش بسیار موثری در سلامت جسمی و فکری دانش‌آموزان دارد. ثابت شده است که بچه هایی که صبحانه می‌خورند در مدرسه تمرکز بیشتری دارند و قدرت یادگیری شان بالاتر است. صبحانه نمی‌خورند حافظه کوتاه مدت شان صدمه می‌بیند و تمرکزشان در کلاس کم است. صبحانه باید قندهایی که به صورت فوری جذب می‌شوند مانند آب میوه ها، عسل و مربا و همچنین مواد قندی را که دیرتر جذب می‌شوند مانند نان و کیک صبحانه دارا باشد.

اهمیت صبحانه

صبحانه یكی از اصلی ترین وعده های غذایی روزانه كودك است. بچه ها یی كه صبحانه نمی خورند دارای ضریب هوشی پایین تر و قدرت یادگیری و یادآوری كمتری هستند.

مصرف صبحانه:

تغذیه سالم کودکان را در دوران مدرسه بهتر است از خانه و با وعده صبحانه آغاز کنید. صبحانه تامین کننده انرژی صبحگاهی برای فرد بوده و با صرف صبحانه می توان به آغاز یک روز پر انرژی امیدوار بود. بررسی ها ارتباط معناداری بین عدم مصرف صبحانه و افت تحصیلی در دانش آموزان گزارش می کنند. مهمترین دلایلی که موجب عدم مصرف صبحانه می شوند، نداشتن زمان برای صرف صبحانه و یا بی میلی دانش آموز عنوان می شود. بر این اساس توصیه می شود خانواده های گرامی، شام را زودتر صرف کرده و امکان خواب آرام را برای کودک در شب هنگام فراهم کنند تا کودک صبح روز بعد زودتر از خواب بیدار شود و این خواب کافی می تواند همراه با صرف زود هنگام شام، موجب افزایش میل کودک به صرف صبحانه شود. بهترین مواد غذایی که می تواند در صبحانه همراه با نان صرف شوند، عبارتند از: ترکیبی از پنیر و گردو، کره بادام زمینی و عسل، خامه و عسل و کره و عسل. در صورت تمایل کودک، مصرف آبمیوه های طبیعی و شیر نیز انتخاب های مناسبی برای این وعده می باشند.

والدین چه كمكی می توانند انجام دهند:

« شام در ساعات ابتدایی شب صرف شود تا كودك در ساعت معین و به موقع بخوابد» كودكمان را صبح به موقع ( با فاصله زمان مناسب از زمان حركت به مدرسه ) بیدار كرده تا پس از كمی نرمش و ورزش برای صرف صبحانه اشتها پیدا كنند.»
« فعالیت بدنی درشرایط ناشتا سبب افزایش هورمون رشد در كودكان می شود. پس كمی تحرک به رشد كودكان كمك میكند .»
« صبحانه را به عنوان یك وعده غذایی مهم تلقی كننند و همگی به دور یك سفره به صرف صبحانه بپردازند تا تشویقی برای كودكان باشند.» سعی شود نان تازه و یا گرم شده برای صبحانه تهیه شود» سفره صبحانه را می توان با سبزیجات، خیار و گو.جه فر نگی، دلپذیرتر نمود»

نمونه هایی از صبحانه كامل و مقوی شامل:

فرنی .شیر برنج ، حلیم .و عدسی و فرآرودهای غلات مثل شیرین گندمك همراه باشیر نان و پنیر و گردو ، تخم مرغ ، كره و عسل، خرما همراه با یك لیوان شیر ، نان ، و پنیر و گوجه فرنگی

توصیه هایی برای صبحانه:

یک لیوان یا یک دوم لیوان آب میوه به اضافه نان به مقداری که اشتها دارند همراه با پنیر یا شیر و یکی دوبار در هفته استفاده از خامه، کره و مربا است. ارزش غذایی پنیر از خامه و کره بیشتر است. گاهی استفاده از غلات صبحانه همراه با یک لیوان شیر هم میتواند مفید باشد.

* بچه هایی که نسبت به شیر حساس هستند بهتر است حتما پنیر مصرف کنند. حتی می‌توان از ماست چکیده و سفت هم به عنوان صبحانه استفاده کرد.
*بچه ها در روزهایی که ورزش دارند باید صبحانه بیشتری بخورند و یا یک میان وعده مانند نان و پنیر و گردو همراه داشته باشند. حتی می‌توانند از بعضی کیک ها و کلوچه ها به خصوص آنهایی که مغز گردو دارند استفاده کنند. دکتر کیمیاگر توصیه می‌کنند، بچه ها هنگام صرف صبحانه یا میان وعده به هیچ وجه ازچیپس یا پفک استفاده نکنند.
*برای بچه ها یک برنامه متنوع صبحانه داشته باشید و از خودشان هم کمک بگیرید تا صبحانه خوردن برایشان جذاب شود.
*برای تهیه میان وعده ای که در مدرسه همراه می‌برند از پیش برنامه ریزی کنید. از پیش مواد غذایی را به صورت عمده تهیه کنید. کلی خرید کردن هم ارزان تر است و خیال تان هم از بابت مواد اولیه راحت خواهد بود.
*هر شب یک مدت زمان خاص را به تهیه و آماده کردن میان وعده روز بعد اختصاص دهید.
*میوه ها را هم در این میان وعده در نظر بگیرید. تنوع غذایی را رعایت کنید.
*کودکان از خوردن غذاهایی که خودشان درست کرده اند لذت می‌برند. اجازه بدهید آنها هم در این کار کمک کنند.,/br> *یک بسته نایلون فریزر تمیز برای بسته بندی این میان وعده ها کنار بگذارید.
*اگر تصمیم به درست کردن غذاهای جدید دارید حتما از از پیش از کودک بخواهید تا آن را بچشد و اگر دوست داشت برایش تهیه کنید.
*اگر سیب پوست کنده به کودک خود می‌دهید سطح آن را با کمی‌آب و آب لیمو اسپری کنید تا در زمان مصرف در مدرسه سیاه نشود.
*اگر به کودک تان پول برای خرید کردن از مغازه ها نمی‌دهید خودتان چند مدل بیسکویت یا کیک سالم تهیه کنید و به او بدهید تا همراه ببرد.
*سعی کنید سالاد و گوجه فرنگی را آخر از همه به ساندویچ اضافه کنید و زیاد فشار ندهید تاله نشود و خمیر نان را شل نکند.
*بهترین میان وعده یک لقمه نان و پنیرو سبزی یا گردو یا نان و کتلت و کوکوی خانگی است. درهر حالت بهتر است از کالباس یا سوسیس برای تغذیه کودکان استفاده نشود.
*خرید از بوفه با توجه به این که در بیشتر بوفه های مدارس غذاهای آماده با سوسیس و کالباس ارائه می‌شود، مناسب نیست. در صورت سالم بودن غذاهای خانگی این بوفه ها کودک می‌تواند گاهی از غذاهای بوفه استفاده کند.
*هر چند وقت یک بار کیف فرزندتان را به طور کامل خالی و تمیز کنید تا بقایای غذاهای مانده در کیف یا خرده های ساندویچ موجب آلودگی کیف نشود.

اهمیت تغذیه دانش آموزان مدارس

به دنبال نخوردن غذا در طی خواب شب، اگر دانش‌آموز صبحانه نخورد، به دلیل پایین افتادن قند خون، توانایی و شرایط لازم را برای یادگیری مطالب در مدرسه نخواهد داشت. دانش‌آموزانی که صبحانه نمی‌خورند، کم‌دقت، خسته و بی‌حوصله‌اند و نمی‌توانند کمبود انرژی، ویتامین‌ها و املاح معدنی را با خوردن وعده‌های غذایی دیگر جبران کنند. بنابراین مادران باید هر روز صبح، صبحانه کودک خود را قبل از این‌که به مدرسه برود، آماده کنند. تهیه میان‌وعده‌های مناسب و مغذی نیز بسیار اهمیت دارد، زیرا ساعات نزدیک ظهر، کودک ممکن است گرسنه شود و این گرسنگی، نشستن سر کلاس را برای او غیر قابل تحمل‌ می‌کند. تمام این موارد، ضرورت توجه به تغذیه صحیح دانش آموزان در مدارس را بیش از پیش آشکار می‌سازد. بوفه مدرسه مهم استبهداشت بوفه مدارس، سلامت فروشندگان بوفه و مواد غذایی موجود در آن موضوعی است که در سلامت دانش‌آموزان که در واقع مشتریان بوفه‌ها هستند، تاثیر زیادی دارد و توجه به آن، در واقع توجه به سلامت نسل جوان و آینده ی کشور است. برای دانش آموزان صرف صبحانه به عنوان اصلی ترین وعده غذایی تحصیلی، متاسفانه مورد بی مهری فراوانی واقع شده است. صبحانه باعث می شود که انرژی مورد نیاز مغز برای یادگیری کاملا به موقع فراهم شود و بدن برای نیازهای خود به منابع ذخیره شده ای که باید صرف رشد جسم شود مراجعه نکند.

1. تغذیه، دانش تغییر و تبدیل مواد غذایی به انرژی است به عبارت دیگر تغذیه نشان می دهد که چگونه مواد غذایی لازم به بدن باید برسد.
2. تغذیه تحصیلی به ما نشان می دهد که برای یادگیری و مطالعه و فعل و انفعالاتی که لازمه این دو امر مهم هستند به چه میزان و از چه منابعی باید به دست آوریم.

مواد مغذی

3. مواد مغذی موادی هستند که نیازهای بدنی ما را فراهم می کنند و به ما در حفظ تعادل و سلامت جسمی و روانی کمک می کند. عمده ترین این مواد عبارتند از:
الف) کربوهیدرات ها که در نان، سیب زمینی، مربا، بیسکویت، شکر و ... یافت می شوند.
ب) چربی ها که بویژه در کره، پنیر، روغن زیتون و مارگارین و ... پیدا می شوند.
ج) پروتئین ها که معمولا در گوشت، ماهی، تخم مرغ، شیر و پنیر فراوانند.
د) مواد معدنی که به شکل فراوانی در میوه ها و سبزی ها یافت می شوند.
هـ) آب که نقش بسیار مهمی هم به عنوان ماده مورد استفاده و هم به عنوان یک رسانا و حلال دارد و معمولا از طریق مصرف آب آشامیدنی، نوشابه، میوه یا سبزی ها به بدن می رسد.
و) ویتامین ها که نقش مهمی در سلامت ما ایفا می کند و عموما در میوه ها و سبزی ها یافت می شوند.
4. به خاطر داشته باشید که هر چیزی که مورد مصرف واقع می شود الزاما از ارزش غذایی برخوردار نیست مانند بسیاری از تنقلاتی که با استفاده از انواع ادویه ها و نمک و رنگ های غیرطبیعی تهیه می شوند.
5. صرف صبحانه به عنوان اصلی ترین وعده غذایی تحصیلی، متاسفانه مورد بی مهری فراوانی واقع شده است.صبحانه باعث می شود که انرژی مورد نیاز مغز برای یادگیری کاملا به موقع فراهم شود و بدن برای نیازهای خود به منابع ذخیره شده ای که باید صرف رشد جسم شود مراجعه نکند.
6. بخش اعظم انرژی ها توسط کربوهیدرات ها تامین می شود. بنابراین استفاده از نان در صبحانه یا میان وعده ها به همراه عسل، پنیر، کره یا تخم مرغ توصیه می شود.
ضمنا استفاده از مواد خوراکی هایی مانند آجیل، کشمش، خرما و برگه زرد آلود بسیار بیش از مواد غیر مغذی مانند پفک و چیپس و ... مفید است. صبحانه باعث می شود که انرژی مورد نیاز مغز برای یادگیری کاملا به موقع فراهم شود و بدن برای نیازهای خود به منابع ذخیره شده ای که باید صرف رشد جسم شود مراجعه نکند. 7. عادت به مصرف به اندازه بسیار بیش از پرخوری مفید است. در پرخوری متاسفانه بخش اعظم خون به جای آنکه به مغز برسد و فرایند یادگیری و فعالیت های مغزی را تسهیل کند برای هضم غذا متوجه اعضای داخلی شده و در نتیجه یادگیری را مختل می کند و حالت خستگی، رخوت، سستی و خواب آلودگی را ایجاد می کند. به همین دلیل توصیه می شود که به جای سه وعده غذایی سنگین، پنج وعده غذایی سبک میل کنید تا همواره برای یادگیری آماده باشید.
8. در صرف صبحانه این عادت را در خودتان ایجاد کنید که علاوه بر صبحانه مختصر سنتی خودمان مثل مصرف چای شیرین و نان و پنیر و یا کره و مربا یا تخم مرغ، سعی کنید حتما از میوه های تازه مثل سیب و پرتقال و انگور و موز و یا سایر میوه های مورد علاقه استفاده کنید.
9. از صرف صبحانه بسیار مفصل هم جدا اجتناب کنید زیرا صرف صبحانه سنگین و بسیار مفصل هم به اندازه نخوردن صبحانه فرایند یادگیری را مختل می کند و بخش اعظم انرژی بدن متوجه دستگاه گوارش برای هضم و جذب مواد غذایی مصرف شده می گردد و این باعث می شود که نوعی حالت رخوت و کسالت صبحگاهی بر شما حاکم شود که مانع یادگیری هر چه بیشتر و بهتر می شود اما مصرف زیاد آب میوه یا حتی میوه تازه در صبحگاهان هرگز چنین اثری ندارد.
10. در تغذیه زیاد خوردن مهم نیست، خوب خوردن مهم است.
11. یکی از عادات تغذیه ای نادرست، مصرف میوه بعد از صرف غذاست. میوه حتما باید قبل از غذا صرف شود. زیرا میوه ای که بعد از غذا صرف می شود با انباشت مواد غذایی صرف شده در معده در همان جا باقی مانده و تخمیر می شود و ارزش غذایی و ویتامینی اش را از دست می دهد.
12. فسفر و کلسیم دو عنصر بسیار مهم در فعالیت های مغزی هستند. علی رغم اینکه مقادیر زیادی از این ماده در استخوان و نیز تاحدودی در دندان ها وجود دارد، انجام فعالیت های مغزی مثل یادگیری و حفظ کردن، توام با افزایش دفع فسفر و کلسیم از طریق ادرار است. بنابراین توصیه می شود که مقدار مصرفی شیر و پنیر و تخم مرغ و جوانه گندم در تغذیه روزانه تان به حد کافی باشد. حداقل روزی 2 لیوان شیر مصرف کنید.
13. منیزیم یکی از عنصرهای معدنی است که ضمن خاصیت آرام بخشی و متعادل کنندگی ای که دارد باعث تسهیل مکانیسم به خاطر آوردن مطالب به حافظه سپرده شده می شود. رژیم غذایی ما متاسفانه به لحاظ این ماده غذایی بسیار فقیر است.
اما منیزیم لازم بدن را می توان در نان سبوس دار، جوانه گندم و سبزی های سبز و بویژه کاکائو و شکلات که دارای قابل توجهی منیزیم است جستجو کرد. 14. مجموعه ویتامین های B بویژه برای حفظ سلامت جسمی و روانی ما لازمند و در یادگیری و حافظه نیز نقش مهمی دارند. استفاده از عدس، هویج، گردو، فندق، جوانه گندم، پرتقال، شیر، اسفناج، تخم مرغ و کاهو در رژیم غذایی روزانه می تواند کاملا نیازمان را برطرف کند.

انواع ویتامین های ضروری

15. قهوه به لحاظ غنی بودن از نظر ویتامین PP می تواند بسیار مفید باشد به شرط آنکه به اندازه و به موقع مصرف شود. بعضی از دانش آموزان در شب های امتحان برای فعال نگهداشتن مغز علی رغم خستگی به دلیل اضطراب در یادگیری مطالب از این ماده زیاد استفاده می کنند. توصیه می شود در هنگام خستگی و نیاز به خواب از قهوه استفاده نکنید. این ویتامین علاوه بر قهوه در جگر، سویا، هویج، حبوبات، ماهی های چرب و گندم سبوس دار هم یافت می شود.
16. حفظ سلامت ارگان های دخیل در یادگیری از جمله چشم ها نیز در بحث تغذیه در نظر گرفته می شوند. بامصرف مقادیر مورد نیاز ویتامین A به بهداشت چشم و بینایی خود توجه داشته باشیم. ویتامین A به صورت فراوانی در کره، روغن ماهی، پنیر، تخم مرغ، هویج و گوشت گوساله یافت می شوند.
17. پاره ای از افراد از عادات نامناسبی پیروی می کنند و بدن را از دریافت پاره ای از منابع غذایی محروم می کنند. مثلا از خوردن سبزی ها امتناع می کنند و یا گوشت نمی خورند به نظر می رسد که عادات غذایی خودمان را باید مورد بازنگری قرار دهیم و تغییراتی در آن ایجاد کنیم.
در تغذیه زیاد خوردن مهم نیست، خوب خوردن مهم است. 18. تاجایی که ممکن است از مصرف مواد غذایی آماده اجتناب کنید و به جای آن به مواد غذایی تازه و طبیعی رو بیاورید.
19. آهن به عنوان یکی از مواد معدنی مورد نیاز نقش مهمی در سلامت بدن دارد و فقر آهن یکی از عوامل مهم در چگونگی یادگیری است. بویژه دختر خانم ها که معمولا از فقر آهن بیشتری در رنج هستند. برای این منظور تغذیه سرشار از آهن را توصیه می کنیم. استفاده از موادی چون جگر، گوشت گاو، تخم مرغ، عدس، پیازچه و بویژه کشک که سرشار از آهن است توصیه می شود.
20. به خاطر داشته باشید که سه چهارم آهن موجود در بدن در خون وجود دارد که برای حمل اکسیژن به ماهیچه ها و مغز بسیار ضروری و حیاتی است. به همین دلیل است که حالاتی مثل عدم تمرکز، خستگی، خواب آلودگی و بی حالی در افراد مبتلا به کمبود آهن به وفور دیده می شود.

شماره دو:

تعریف وسواس:

وسواس تفکرات و تخیلات ناخوشایند و اصرارگونه مغز است که مرتب به ذهن خطور می کند. وسواس یكی از شایع ترین و آزاردهنده ترین اختلالات اضطرابی است كه مشخصه اصلی آن اضطراب است. هرچه بیمار در برابر انجام عمل وسواسی مقاومت کند، اضطرابش بیشتر می‌شود. اگر درمان نشود، ممكن است به توهم و نهایتا به روان پریشی وجنون كشیده منجرشود. نسبت شیوع این اختلال در بین زنان دو برابر مردان است. وسواس با اختلالات دیگری همچون افسردگی و پرخاشگری نیز همراه است. وسواس از یك ترس شروع می‌شود .ترس،باعث اضطراب می شود. و سیستم عصبی را از كار انداخته ویا در او باقی می‌ماند.وسواسی یك رفتار شرطی شده است كه بصورت عادت در می آید. وسواسی‌ها بیشتر از افراد معمولی فكر می‌كنند،ومرتبا در حال تجزیه و تحلیل مسائل مختلف هستند . معمولاً كسانی كه دچارمشكلات جنسی هستند، بیماری وسواس را هم دارند. وسواس های معمول شامل:-ترس از کثیفی و آلودگیها،نگرانی در مورد بسته بودن در و یا خاموش بودن لامپ ویا اجاق گازو...، داشتن فکار مزاحم، ترس ازرابطه جنسی، آزارو یا آسیب رساندن به دیگران،تکرار یک روش برای انجام کارها و...

انواع وسواس

1-وسواس فکری: همان خطور تصوّرات، پندارها و خیالات واهی و بی اساس به ذهن انسان است . درباره سلامتی بدن بسیار فكرمی کند و از بیماری می ترسد، به طوری كه ممكن است بدون هیچ دردی، به پزشك مراجعه كند و دارو مصرف نماید.
2-وسواس عملی :هم این است که انسان در اعمالش دچار وسواس می‌شود؛ مثلاً در طهارت و نجاست(شستن مکرر دست هاویا لوازم وشمارش بیهوده اشیا و یا افراد ،راه رفتن فقط به یک روش خاص،انحرافهای رفتاری مانند دزدی کردن بدون نیاز به شیء مسروقه و...) وسواس پیدا می‌کند. در صورتی که وسواس عملی و فكری با همراه شوند، فرد با مشكلات بیش‏تری مواجه می‏شود. این وسواس‌ها اختصاص به قشر خاصی نداردودر میان همه افراد و اقشار مختلف قدیمی و امروزی،کوچک و بزرگ،پیر و جوان و...وجود دارد. اگر این بیماری زود تشخیص داده شود، می توان با روشهای دارو درمانی و روان درمانی آن را معالجه کرد.

تاثیر مخرب بیماری وسواسی بر روی زندگی

وجود افکار وسواسی واقعا اضطراب آور است. اختلال وسواسی انسان را از فعالیت های روزمره زندگی باز می مانند. همچنین روی روابط اجتماعی فرد بیمار با دیگران و کیفیت زندگی وی نیز تاثیر می گذارد. برخی از این افراد از افکار خود (بویژه در مورد مسائل جنسی)احساس شرمندگی می کنند و می ترسند که به روانپزشک مراجعه کنند. در نتیجه بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواسی دچار افسردگی نیز می شوند.وسواسی باعث اتلاف وقت،حواس پرتی و عدم تمرکز،باز ماندن از کارهای روزمره،بی حوصلگی و بسیاری مشکلات دیگر می شود.

وسواس از دیدگاه اسلام

"وسواس" از کلمه وسوسه گرفته شده که به معنی رابطه شیطان با قلب انسانهاست.در قرآن کریم نیز به این موضوع اشاره شده است و انسان را از پیروی شیطان و وسوسه های او باز داشته است.دین مبین اسلام همواره برنظافت و پاکیزگی و اعتدال و میانه روی در همه امور تاکید دارد که وسواسی هم نوعی تند روی در افکار و اعمال محسوب می شودکه از نظر اسلام پذیرفتنی نیست. علل اختلال وسواس * دوگانگی آموزشی و تربیتی در محیط‌های درون و بیرون خانه (مانند خانه و مدرسه.
* بی هدفی و غیر فعالی از عوامل بروز افكار وسواسی است.
* نداشتن ارتباط كلامی و فیزیكی با دنیای خارج ، پرداختن به فعالیت های ضعیف و انفرادی در حد زیاد ، خود به تدریج می تواند اضطراب زا و موجد افكار وسواسی باشد.
*تنهایی و انزوا.
*عدم توافق والدین با كودكان در زمینه خوب یا بد بودن مسایل، نحوه دستشویی رفتن و ...
*پدران و مادران سختگیر با ایرادهای بی‌مورد خود می‌توانند فرزندانشان را دچار وسواس‌ كنند.
*عوامل هیجانی مؤثر، مثل هیجانهای جنسی مهار شده، خشم‌های فروخورده شده.
*عواملی که موجب افسردگی می شوند .
*احساس گناه کردن.
* تغییر خلق‌وخوی ناشی از تغییرات هورمونی.
*عوامل جسمی ، مانند: نقص عضو یا ناتوانی فیزیكی و مشكلات هورمونی .
*خانواده، اطرافیان، اجتماع آموزش‌ها و القائات.
*عدم تعادل بین مواد شیمیایی مغز.
*عوامل ژنتیکی،و ... بر بروز وسواس موثرند.فراموش نکنیم که اختلال وسواسی باعث ایجاد برخی بیماریها می شود و نیز برخی بیماریها نیز در بروز این بیماری نقش دارند.

وظایف اطرافیان فرد وسواسی

*انتظارات و توقعات خود را از فرد بیمار وسواسی کاهش دهید.
*محیطی امن و آرام و بدور از استرس برای او فراهم کنید
*از توهین و تحقیر و تمسخر فرد بیمار بپرهیزید.
*به بیمار جهت ترک وسواسی فشار وارد نکنید.
*اعتماد بنفس وی را افزایش دهید و بگذارید خودش برای خودش تصمیم بگیرد.
*بیمار را تشویق به ترک عمل وسواسی نمایید.
* بیمار می بایستی بتدریج اعمال وسواس گونه خود را تغییر دهد و از وی نخواهید که یکباره این کار را بکند.
* جهت کاهش انرژی وی سعی کنید تفریحات سالم و فعالیتهای ورزشی برای وی تدارک ببینید.
*با او بحث نکنید.

درمان

1-درمان دارویی
2-درمان غیر دارویی(مشاوره-روان درمانی-خانواده درمانی -شناخت درمانی-رفتار درمانی و...

برخی روشهای روان درمانی و رفتار درمانی:

*بی توجهی و بی اعتنایی بیمار به رفتار وسواسی خود.
*تقابل به ضد(رفتار وارونه:مانند آلوده کردن عمدی خود و لباسها و...)تا به این وسیله حساسیت موجود از بین برود.این کار می تواند با دوستان و بمنظور سرگرمی و خندیدن انجام شود.تا هم حساسیت فرد از بین برود وهم از فشارهای روانی وی کاسته شود.
*فرمان ایست دادن فرد بیمار به فکر کردن وسواسی خود.این کار می تواند از سوی مشاور ویا سایر افراد نیز در رابطه با بیمار صورت گیرد.به این صورت که فرد بیماربطور آزادانه در حال تفکر وسواسی خود باشد و ناگهان به وی فرمان ایست (توقف-کافی است و...)داده شود .
*تقویت اعتماد بنفس بیمار.
*مذهب درمانی(بیمار به دستورات دینی و رساله ها و... در رابطه با مذمت موضوع وسواس مراجعه نماید)
*به خدا توکل کند و از وی یاری بخواهد.
*جابجایی محیط زندگی وتغییر آب و هوا و یا تغییر محل کار.
*جابجایی اندیشه ها(فرد به افکار مثبت و مناسب فکر کند)
*سرمشق گیری از دیگران
*عهد بستن بیمار با خود جهت رهایی از افکار واعمال وسواسی.
*حذف تدریجی اعمال و افکار وسواسی.
*درمان وسواسی با کمک دوستان صمیمی و اعضای خانواده و نیز فراهم کردن زمینه مناسب جهت درمان آن.
*شاد زیستن و وسرگرم نمودن خود با کارهای مورد علاقه.این کار به کاهش اضطراب و بهبودی بیمار کمک می کند.
*درمان سایر بیماریهایی که منجر به اختلال وسواسی شده اند و یا برعکس،این اختلال باعث ایجاد آن بیماریها شده است.
*خودتشویقی(خصوصا هنگامی که بر افکار و اعمال وسواسی غلبه می کنید)
*خود تنبیهی( جهت تنبیه خود برخی اشیاء مورد علاقه خود را به افرادی که معمولا مورد علاقه شما نیستند ببخشید).
*غرقه سازی: بدین صورت که فرد مبتلا به وسواس، با اختیار خود آن قدر خود را در معرض همان موضوعی که از آن رنج میبرد قرار دهد تا از آن فکر خسته و متنفّر شود.
* بیمار می بایستی برای خود محدودیت زمانی برای انجام کارها تعیین کند.مثلا در زمان کوتاهی دستهای خود را بشوید و...
* خود تلقینی: تلقین یکی از راه‏های مبارزه با افکار منفی است و وسواس فکری نیز چیزی جز یک فکر منفی مزاحم نیست.
*ایجاد آرامش ( با ورزش،تمرینات مدیتیشن،یوگا،دعا کردن،نماز خواندن،و...).
*انجام تنفس های عمیق شکمی(یوگایی) که باعث دریافت انرژی های الهی و مثبت و بیرون ریزی انرژی های منفی می شوند.
* قرارگرفتن در هوای باز و قرار گرفتن در طبیعت ،باعث ایجاد آرامش و کاهش اضطراب است(اضطراب از علل ایجاد وسواسی است)
*حساسیت زدایی.مثلا اگر قبلا سه بار دستها را می شست،اکنون فقط دو بار و در مرحله بعد(عصر-شب و..) فقط یکبار بشوید.
*خواب درمانی :باعث ایجاد آرامش و کاهش اضطراب وافکار و رفتارهای وسواسی است.
*رفع احساس حقارت بیمار و توجه به توانمندیهای وی.
*تقویت جسم و روح و روان بیمار.
*حضور بیماردر جمع دوستان و نیز در اجتماع.
*پذیرش خود و دیگران واحترام به نظرات سایر افراد.و نیز بخشیدن خود و دیگران توسط بیمار.
*ایجاد تنوع در زندگی بیمارو یا در منزل(بیمار اززندگی یکنواخت خارج شود)مانند تغییر دکوراسیون،ولوازم منزل و...
*از روانپزشک کمک بگیرید.